A.  Giriş

Kamuoyunda vergi affı/vergi barışı olarak da bilinen Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (“Yapılandırma Kanunu”) 09.06.2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

B.  Kapsam

Yapılandırma Kanunu kapsamında;
 – 30.04.2021 tarihinden[1] önceki dönemlere ilişkin olarak, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere dair vergi ve vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
 – 2021 yılına ilişkin olarak 30.04.2021 tarihinden[2] önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları[3],
 – 30.04.2021 tarihinden[4] önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
 – [5]Sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2021 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları düzenlenmiştir.

Yapılandırma Kanunu ile Vergi Usul Kanunu başta olmak üzere pek çok mevzuatta önemli düzenlemeler yapılmıştır. İşbu bilgi bülteninde vergi ve matrah artırımına ilişkin düzenlemelere yer verilecektir.

C. Vergi ve Matrah Artırımı

C.1.     Gelir veya kurumlar vergisinde matrah artırımı oranları

Matrah artırımından yararlanmak isteyen mükellefler 2016-2020 yıllarına ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan matrahlarını Yapılandırma Kanunu’nda belirlenen oranlar esas alınarak artırmak zorundadırlar. Ancak ilgili yıllarda zarar, istisna, indirim ve sair nedenlerle vergiye esas matrah oluşmamış ya da hiç beyanname verilmemiş ise artırılan matrahların Yapılandırma Kanunu ile belirlenen asgari tutarlardan düşük olamayacaktır.

Buna göre;

Gelir ve kurumlar vergisi, gelir (stopaj), kurumlar (stopaj) vergisi ve katma değer vergisi için matrah veya vergi artırımı yapıldığı durumda, hesaplanan tutarların belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla artırımda bulunulan dönem ve vergiler açısından mükellefler nezdinde vergi incelemesi ve bu vergi türleri için tarhiyat yapılmayacaktır.

C.2.     Matrah artırımında vergi oranları  

Yapılandırma Kanunu ile artırılan matrahların %20 oranında vergilendirileceği belirlenmiştir.

Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin,
 artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş,
 bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve
 bu vergi türleri için Yapılandırma Kanunu’ndan[6] yararlanmamış olmaları şartıyla artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilecektir.

Yani vergi ödevlerine dikkat etmiş olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için artırılan matrahlarda tarhiyat oranı %20 değil %15 olacaktır.

C.3.     Matrah artırımında bulunamayacak mükellefler

Aşağıda sayılan mükellefleri vergi ve matrah artırımından faydalanamayacaklardır:

–  [7]Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler
 – Terör suçundan hüküm giyenler
 – 06.2021 tarihi itibariyle haklarında terör örgütlerine veya devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen gruplara üyeliği veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle haklarında vergi incelemesi, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler

C.4.     Devam eden incelemelerde matrah artırımı

09.06.2021 tarihinden önce vergi incelemesine başlanıldığı halde incelenmesi tamamlanamamış olan mükelleflerin, inceleme tamamlanıp vergi inceleme raporu vergi dairesi kayıtlarına girmeden önce matrah artırımında bulunmaları ve artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi mümkündür.

Matrah artıran bir mükellef,
 – 06.2021 tarihinden önce incelemeye alınmışsa ve
 – inceleme 02.08.2021 tarihinden önce bitirilmişse;matrah artırımının bu tarihten önce yapılması koşuluyla, artırılan matrah bulunan matrah farkından düşülecek ve kalan tutar üzerinden tarhiyat yapılacaktır.

Matrah artırımı için, 31.08.2021 mesai saati sonuna kadar elektronik ortamda başvuru yapmak mümkün olmakla birlikte; incelemede olanlar açısından, inceleme raporu vergi dairesine teslim edilmeden artırım yapılması gerekmektedir.  

Özetle, 09.06.2021 tarihinden önce başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemleri ile ilgili matrah artırımında bulunulmaması halinde, vergi incelemesi ve takdir işlemlerine devam edilecektir.

C.5.     Matrah artırımı başvuruları ve ödemeleri

Matrah artırımından yararlanmak isteyen mükelleflerin 31.08.2021 tarihine kadar[8] başvuruda bulunmaları ve ödemeleri gereken vergileri peşin veya ilk taksiti 30.09.2021 tarihine kadar[9] ikişer aylık dönemler halinde azami 6 eşit taksitte ödemeleri gerekmektedir.

Matrah artırımı nedeniyle tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde bu vergilerden %10 oranında indirim yapılacak ve taksit katsayısı uygulanmayacaktır.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu

[1] bu tarih dâhil
[2] bu tarih dâhil
[3] 2021 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç
[4] bu tarih dâhil
[5] Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. maddesi kapsamında
[6] Yapılandırma Kanunu’nun 2. ve 3. madde hükümlerinden
[7] 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359 uncu maddesinin (b) fıkrası uyarınca
[8] bu tarih dahil
[9] bu tarih dahil