1. Giriş

Almanya Federal Cumhuriyeti, istihdam fırsatları, yaşam koşulları, ekonomik refah seviyesi, eğitim sistemi ve sosyokültürel dinamikleriyle göçmenlerin dikkatini çeken bir ülke olup, göç amacıyla en çok tercih edilen ilk 5 ülke arasında yer almaktadır.^[1] Almanya’nın göç almasının bir diğer sebebi ise Alman pasaportunun güncel pasaport sıralaması endeksine göre en kuvvetli ikinci pasaport konumunda olmasıdır.^[2]

Avrupa İstatistik Ofisi (“Eurostat”) verilerine göre Almanya, Avrupa Birliği'ndeki diğer ülkelere kıyasla uzun yıllardır düşük seviyede bir vatandaşlık kabul oranına sahiptir.^[3] Bu sebeple Almanya, vatandaşlık hukukunu modernize etmek ve katı kuralları hafifletmek amacıyla yeni “yasa tasarısı” düzenlemiştir.

İşbu bilgi bülteninde, ne zaman kanunlaşacağı henüz bilinmemekte olan yeni vatandaşlık yasa tasarısı hakkında detaylı bilgi verilecektir.

2. Almanya’da Yürürlüğe Girecek Olan “Vatandaşlık Kanunu Modernizasyonu” Yasası Kapsamında Düzenlemeler

Ülkesinde milyonlarca göçmen barındıran Alman hükümeti vatandaşlığa başvuru prosedürünü hızlandırmak ve çifte vatandaşlık hakkını düzenlemek amacıyla Alman Vatandaşlık Kanunu'nu modernize eden yasa tasarısını (“Entwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des Staatsangehörigkeitsrechts”) düzenlemiştir.

Almanya, bu yasa tasarısıyla birlikte vatandaşlık prosedürlerini hızlandırarak, nitelikli göçmenleri ülkesine çekmeyi amaçlamakta olup, getirilen düzenlemeler aşağıdaki gibidir;

5. Yeni yasa kapsamında daha önce sınırlı sayıda ülkenin vatandaşına uygulanan çifte vatandaşlık hakkı herkese yönelik genişletilecek ve kişiler kendi vatandaşlıklarından vazgeçmeyerek Alman vatandaşı olabileceklerdir. Yabancı bir ülkenin vatandaşlığına geçenlerin Alman vatandaşlığını kaybedeceği yönündeki düzenleme ortadan kalkacaktır.

6. Alman vatandaşlığına geçmek için halihazırda 8 yıl olan ikamet şartı 5 yıla indirilecektir.^[4] Çalıştığı alanda veya eğitimde başarılı olmak, gönüllü çalışmalara katılmak gibi, Almanya’daki yaşam şartlarına uyum sağlamak için üst düzey entegrasyon gösterenlerde bu süre 3 yıla kadar düşebilecek olup bu hususa vatandaşlık daireleri karar verecektir^[5]

7. Alman vatandaşı olmayan ebeveynlerin Almanya’da doğan çocukları, Alman vatandaşlığına sahip olabileceklerdir. Bu çerçevede tek koşul olan ebeveynlerden birinin 8 yıldan fazla Almanya’da yasal olarak ikamet etme süresi yeni yasa kapsamında 5 yıla indirilmiştir.^[6]

8. İşgücü Anlaşması kapsamında 30 Haziran 1974’e kadar Federal Almanya Cumhuriyeti’ne (Batı Almanya) ve sözleşmeli işçi olarak 13 Haziran 1990’a kadar eski Almanya Demokratik Cumhuriyeti’ne (Doğu Almanya) gelen işçiler için Alman vatandaşlığına geçiş kriterleri esnetilecektir. Söz konusu göçmenler, Almanya’nın hukuki, siyasi ve sosyal düzenine ilişkin soruların yer aldığı vatandaşlık testinden muaf tutulacaklar ve günlük hayatlarını idame ettirebilecek düzeyde sözlü Almanca dil bilgisi vatandaşlığa hak kazanımı için yeterli sayılacaktır.

9. Alman vatandaşı olanlara vatandaşlık belgeleri törenle verilecektir.^[7]

10. Vatandaşlığa geçiş öncesi yapılacak güvenlik soruşturması dijital ortamda ve daha hızlı şekilde yapılacaktır.

11. 12 yaşından küçük çocuğa sahip olan ebeveynler haricinde sınır dışı edilecek kişilere sınır dışı edilmeden önce haber verme mecburiyeti ortadan kalkacaktır.

12. Sosyal yardımla geçinen kişiler; Antisemitizm, ırkçılık ya da Alman Anayasası’nda güvence altına alınan insanlık onuruna aykırılık teşkil edecek tutum ve eylemlerde bulunanlar; kadın erkek eşitliğine inanmayan, resmi evlilikler dışında birden fazla kadın ile evli olanlar ile özgürlükçü ve çeşitlilik arz eden Alman toplumunda yaşamaya bağlılık gösteremeyen kişiler Alman vatandaşı olamayacaklardır.

3. Sonuç

Dünyanın en geçerli pasaportlarından vatandaşlarına sunan Almanya Federal Cumhuriyeti, ülkedeki iş gücü ihtiyacını kapatmak gibi amaçlarla vatandaşlık sürecini hızlandırarak nitelikli göçmenleri ülkeye çekmeyi hedeflemiştir. Bu doğrultuda Bültenmizde ele alınan kanun değişikliği, vatandaşlık süreciyle ilgili önemli gelişmelere imza atacaktır.

Bu bilgi bülteni kapsamında ele alınan yeni yasa tasarısına göre, bireyler çifte vatandaşlık hakkını elde edebilmenin yanı sıra, vatandaş olmak için beklenen süreler de yeniden gözden geçirilecektir. Ancak, vurgulamak gerekir ki yasa tasarısı henüz Almanya Federal Meclisi’nde onaylanmamış olup, ilgili kriterler hala tartışma konusudur.

Saygılarımızla,

Gülaç Hukuk Bürosu