1.  Giriş

Sosyal Hizmetler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 22 Şubat 2019 tarihinde 30694 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanun kapsamında üzerinde duracağımız konu; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında, alt işveren nezdinde çalıştırılan ve sözleşmesi kıdem tazminatını almaya hak kazanacak şekilde sona eren işçilerin kıdem tazminatının kamu tarafından ödenmesi halinde, alt işverene rücu edilmesi konusudur.

2.  Hukuki Açıklama

Kanunun aşağıdaki 11. ve 12. Maddeleri ile, 4857 sayılı İş kanununda bazı düzenlemeler yapılmış olup, ilgili kanun maddeleri aşağıda yer almaktadır:

MADDE 11 – 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112nci maddesine beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilere, 11/9/2014 tarihinden sonra imzalanan ihale sözleşmeleri kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde 11/9/2014 tarihinden sonra geçen süreye ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için sözleşmesinde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmemişse alt işverenlere rücu edilmez.”

MADDE 12 – 4857 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 9- Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kamu kurum veya kuruluşları tarafından alt işverene rücu edilmek üzere yürütülen davalarda, 112nci maddenin altıncı fıkrası kapsamında rücu edilmeyecek kısmı için ihtilafın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilir, yargılama gideri ve vekâlet ücreti taraflar üzerinde bırakılır. İcra takiplerinde rücu edilmeyecek kısma ilişkin olarak harç alınmaksızın düşme kararı verilir, takip giderleri ile vekâlet ücreti taraflar üzerinde bırakılır. Ancak, bu kapsamda alt işverene rücu edilerek takip ve tahsil edilmiş olan tutarlar, alt işverenler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğurmaz ve tahsil edilmiş tutarlar iade edilmez.

4734 sayılı Kanunun 62nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile; Kısaca, idarelerin merkez ve taşra teşkilatları , il özel idareleri, belediyeler vs. kuruluşlar için mahalli idare veya döner sermaye bütçesinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yasaklanmıştır. Bu hükmün bir sonucu olarak , idare işlerini alt işveren nezdinde ile görmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 112nci maddesinde ise bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışıp, iş sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona eren çalışanların kıdem tazminatları hakkında düzenlemeler yapılmıştır.

Sosyal hizmetler kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 11. ve 12. Maddelerinde; alt işveren(taşeron) nezdinde, kamu kurum ve kuruluşlarının işlerinde çalışan ve sözleşmesi kıdem tazminatını almaya hak kazanacak şekilde sona eren işçilerin kıdem tazminatının kamu tarafından ödenmesi halinde, alt işverene rücu edilmesi hususunda, alt işveren şirketlerin lehine düzenlemeler yapılmıştır.

 3. Çalışana Ödenen Kıdem Tazminatının Alt-İşverene Rücu Edilmesi Konusunda Gelen Yenilikler

Sosyal Hizmetler Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11. Maddesi çerçevesinde, sözleşmeleri, 11/9/2014 tarihinden sonra imzalanan ihalelere ait işlerde, kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışıp, sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona eren işçiler için, sözleşme tarihinden itibaren ileriye dönük süreye ilişkin olarak, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemelerinin, alt işverenden rücu edilebilmesi için, ilgili sözleşmede kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmiş olması zorunludur. Aksi halde alt işverene rücu edilemeyecektir.

Sosyal Hizmetler Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 12. Maddesinde ise, 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen Geçici 9. Maddenin yürürlük tarihi itibarı ile, kamu tarafından alt işverene rücu edilmek üzere yürütülen davalarda, yukarıda açıklanan 11. Madde kapsamında rücu edilmeyecek kıdem tazminatı ödemeleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedileceği hususu yer almaktadır. Aynı zamanda, başlamış bulunan icra takiplerinde de rücu edilmeyecek kısma ilişkin(harç alınmaksızın) düşme kararı verileceği öngörülmüştür. Ancak, bu kapsamda alt işverene rücu edilerek takip ve tahsil edilmiş olan tutarlar, alt işverenler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğurmayacak ve tahsil edilmiş tutarlar iade edilmeyecektir.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu