A. Giriş
T.C. İçişleri Bakanlığı’nın 12.05.2020 tarihinde yayımlanan 89780865 sayılı Genelgesi (“Genelge”) doğrultusunda, toplum sağlığının korunması ve kamu düzeninden bahisle 15.05.2020 tarihi saat 24.00 ile 19.05.2020 tarihi saat 24.00 arasında aşağıda belirtilen istisnalar hariç olmak üzere Büyükşehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak olmak üzere toplam 15 ilimiz sınırları içinde bulunan vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları kısıtlanacaktır.

B. İş Yerleri, İşletmeler ve Kurumlar Yönünden Yasaktan Muafiyet
Halin gereği ve zaruret unsuru nedeniyle sokağa çıkma yasağından muaf tutulacak kişi, kurum ve kuruluşlar yönünden Genelgede yer alan düzenlemelere, Yeni Genelge doğrultusunda bazı değişiklikler getirilmiştir. Yeni Genelge dahilinde, iş faaliyetlerine devam edebilecek iş yeri, işletme ve kurumlar listelenmek suretiyle sayılmıştır.

Market, bakkal, manav ve kasaplar
Sokağa çıkma kısıtlaması öncesinde 15.05.2020 Cuma günü market, bakkal, manav ve kasaplar saat 23:00’a kadar faaliyetlerine devam edebilecektir. Kısıtlamanın olduğu 16 Mayıs Cumartesi ve 17 Mayıs Pazar günü market, bakkal, manav, kasaplar ve online satış yapan işletmeler kapalı olacaktır. 18 Mayıs ve 19 Mayıs Salı günleri marketler, bakkallar, manavlar ve kasaplar 10.00-16.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek olup 65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere kişiler zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla ikametlerine en yakın market, bakkal, manav ve kasaplara gidip gelebilecektir. Belirtilen saatler arasında marketler, bakkallar, manavlar ve kasaplar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecektir.

Ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri
16 Mayıs Cumartesi, 17 Mayıs Pazar, 18 Mayıs Pazartesi ve 19 Mayıs Salı günleri ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri açık olacaktır. Belirtilen iş yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilecektir.16.05.2020 Cumartesi,17.05.2020 Pazar günleri ile 18.05.2020 Pazartesi, 19.05.2020 Salı günleri vatandaşların dışarı çıkamadığı saatlerde tatlı satışı yapan iş yerleri sadece eve/adrese servis şeklinde satış yapabilecektir.

Sokağa çıkma yasağının olacağı günler olan 16.05.2020 Cumartesi, 17.05.2020, 18.05.2020 Pazartesi ve 19.05.2020 günleri, sadece evlere paket servis şeklinde olmak üzere lokanta ve restoran tarzı iş yerleri
Ramazan ayı sebebiyle, sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 16.05.2020 Cumartesi, 17.05.2020 Pazar, 18.05.2020 Pazartesi ve 19.05.2020 Salı günleri lokanta ve restoran tarzı işyerleri , sadece evlere paket servis şeklinde hizmet sunabilecektir.

İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Akaryakıt istasyonu ve lastik tamircileri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur. Hangi akaryakıt istasyonu ve lastik tamircilerinin kapsamda olduğu Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere tanımlanacak sayıda ve kura yönetimi belirlenecektir.

Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

İçme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için gereken hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur. Bu tesisler ancak bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile istisna kapsamındadır.

Yurt içi ve dışı taşımacılık (ithalat, ihracat ve transit geçişler dahil olmak üzere) ve lojistiğini yapan firmalar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Oteller ve konaklama yerleri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur. Öyle ki, bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir
yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır.

Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Zirai amaçlı akaryakıt satışı yapan Tarım Kredi Kooperatifleri
Tarımsal amaç doğrultusunda akaryakıt satışı yapan Tarım Kredi Kooperatifleri yasak süresince işlerini devam ettirebilecektir.

Zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler
Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından olur verilen zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler sokağa çıkma yasağından istisna tutulmuştur. Hangi işletmelerin istisna kapsamında olacağı Kısıtlama süresinde yağmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından tespit edilecek ihtiyaca göre kura ile belirlenecektir.

C. Gerçek Kişiler (Vatandaşlar) Yönünden Muafiyet
Tüzel kişiliklere tanınan sokağa çıkma yasağı istisnaları haricinde, işletmeler yönünden getirilen muafiyete benzer şekilde, bazı vatandaşların da sokağa çıkma yasağına tabi tutulmayacağı belirtilmiştir. Öyle ki;

Açık Olacak İşyeri, İşletme ve Kurumların yöneticisi, görevlisi veya çalışanları
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Özel güvenlik görevlileri de dahil olmak üzere kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Acil Çağrı Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Sosyal Destek Birimlerinde görev alanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek kişiler ile ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkacaklar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten işyerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla)
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

İkametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Kızılay’a yapılacak kan ve plazma bağışı dahil olmak üzere zorunlu sağlık randevusu olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle işyerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar9
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar ve 18.05.2020 Pazartesi ve 19.05.2020 Salı günleri 10:00-16:00 saatleri arasında ise market, bakkal, manavların evlere servis hizmetlerinde görevli olanlar
Önceki Genelge uyarınca ekmek dağıtımı ile marketler ve bakkallar nezdinde eve servis hizmetinde görevli olanlar açısından getirilen muafiyet, kısıtlama süresince eve servis yapan lokanta, restoran ve tatlı satış yerlerine de tanınmış; ayrıca 01.05.2020 Cuma günüyle sınırlı olmak üzere 09:00-14:00 saatleri arasındaki market, bakkal ve manavların eve servis hizmeti görevlilerine de sağlanmıştır.

Yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Veteriner hekimler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

İş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynen korunmuştur.

Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu, Pazartesi ve Salı çalışacak personeller
Söz konusu düzenlemede bir değişiklik yapılmamış, önceki Genelge ile yayımlanan istisna aynı nitelikte korunmuştur.

Marketler ve sebze-meyve hallerine mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolanması ve satışa hazırlanması aşamasında görevli olanlar
Tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 18.05.2020 Pazartesi ve 19.05.2020 Salı günleri 07.00-10.00 saatleri arasında marketler, bakkallar, manavlar, kasaplar ile 19.05.2020 Salı günü saat 18.00’dan sonra marketler ve sebze-meyve hallerinde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aşamasında görevli olanlar kısıtlamadan istisna tutulmuştur. Ancak bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamayacaktır.

Madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar
Genelge ile birlikte madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde lazım olan patlayıcıların imalatı ve nakliyesinde çalışan kişiler muafiyet kapsamına dahil edilmiştir.

65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olanlar ve ihtiyaç duyulan hallerde bunların refakatçileri
Yeni genelge ile 65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan kişiler istisnaya kısıtlı olarak dahil edilmiş olup; bu kişiler 17 Mayıs 2020 Pazar günü, 11.00-15.00 saatleri arasında yürüme mesafesiyle sınırlı olmak, sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla refakatçileri ile birlikte sokağa çıkabileceklerdir.

Yukarıda belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas tutulmuştur.

D. Yeni Genelgedeki Sair Düzenlemeler
Yukarıda izah edilen hususların haricinde, aşağıdaki düzenlemelere de yer verilmiştir.

Seyahat İzin Belgeleri Hakkında
Önceki Genelgelerin aksine, Yeni Genelge uyarınca, daha önceki Genelgeler kapsamında düzenlenmiş olan seyahat izin belgelerinin yasak süresince geçerliliğini koruyacağı belirtilmiştir.

Toplu Taşıma Hakkında
Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi için görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen gerekli tedbirlerin belediyeler tarafından alınacağı belirtilmiştir.

Ekmek Dağıtımı Hakkında
Bir diğer yandan, ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla Valilerin ve Kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla komisyon oluşturulacağı, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacağı ve bu planda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin mahalle/cadde/sokak ölçeğinde sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listelerinin belirleneceği dile getirilmiştir. Açıklanan şekilde yapılacak planlama haricinde sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri’nin ekmek dağıtımını gerçekleştirebileceği belirtilmiştir.

Gazete Dağıtımı Hakkında
Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 16.05.2020 Cumartesi ve 17.05.2020 Pazar günü gazete dağıtımı, gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak dağıtım araçları, belirlenen içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacaktır (bu kapsamda gazete dağıtımının evlere servis şeklinde yapılması esastır.)

Genelge kapsamında, makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi ile gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kâğıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler ile Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler belgelerini İl/ilçe hıfzıssıhha Kurullarınca en geç 14.05.2020 Perşembe günü saat 22:00’a kadar alınacaktır.

E. Genel Değerlendirme ve Sonuç
Önümüzdeki günlerde uygulanacak sokağa çıkma yasağı sınırlamalarına karşı iş faaliyetlerini sürdürmek isteyen iş yerlerinin, bağlı bulundukları İl Valiliklerine/Kaymakamlıklara muafiyetten faydalanma taleplerini bildirir Dilekçe Örneğini e- devlet üzerinden iletmelerini salık veririz.Ayrıyeten, çalışmasını sürdürecek iş yerlerinin, yasak süresince görev alacak çalışanlara yönelik yapacakları bildirimde, bu kişilerin Ad-Soy ad, T.C. Kimlik Numarası, Görev niteliği ve Görev süresi bilgilerini de paylaşmaları, muhtemel kontrol ve denetimler karşısında durumun izahını kolaylaştıracaktır.

Bir diğer yandan, Şirketlerin yalnızca çalışanları hakkında yapacakları başvuruların yeterli olmayacağı; görevlerine devam edecek kişilerin iş yerine ulaşımını sağlayan aracı bir Şirket bulunuyor ise Servis Şirketi ile Şirket çalışanının (şoför); böyle bir aracı şirket bulunmamasına rağmen işveren tarafından ulaşım hizmeti veriliyor ise servisi gerçekleştiren çalışanının (şoför) bilgilerinin, yine iş faaliyetini sürdürecek iş yeri yetkilisi tarafından bağlı bulunulan İl Valiliklerine/Kaymakamlıklara iletilmesini tavsiye ederiz.

Dolayısıyla, çalışanların ikamet adresleri ile iş yeri arasındaki ulaşımı sağlayan kişiler hakkında da muafiyetten yararlanma isteğini belirtir Dilekçe Örneğinin kullanılması gerektiğini bilgilerinize sunarız.

Ayrıyeten, iş yerinde uygulanabilecek denetimlerde ve servis hizmeti kullanmayan çalışanların işe gidiş-gelişleri esnasında karşılaşabilecekleri kontrollerde ibraz edilmesi amacıyla, iş yerinin çalışmasını sürdürdüğünü gösterir Bilgilendirme Metninin tanzim edilmesini ve ilgililerin işbu Metni yanlarında bulundurmalarını öneririz.

Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde her zaman bizlerle iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu

 

Ek-1:

Ek-2

Ek-3: