1. Giriş

Bir süredir gündemde olan Almanya’nın Vatandaşlık Kanunu’nun modernizasyonuna dair düzenlemeler, 27.06.2024 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Aslen mart ayında Alman Resmî Gazetesi’nde^[1] yayınlanan ilgili düzenlemeler^[2], vatandaşlık ve göç hukukuna dair güncel ve kapsamlı değişiklikleri beraberinde getirmektedir.

Söz konusu Kanun ile getirilen hukuki değişikliklere ve bu değişikliklerin oturum izinleri üzerinde oluşturacağı etkilere işbu bülten serisinin ikinci sayısında değinilmektedir.

2. Genel Hatlarıyla Oturum İzinleri

v Oturum izni, ilk başvuru: Oturum izinleri konusunda başvurucuların karşılaştıkları zorlukların önemli bir kısmı, başvurunun ilk aşamasında oluşmaktadır. Kanunla belirlenen başvuru metotlarından uygun olanının seçilmesi, dosyanın hukuki olarak temellendirmesi veya görüş bildiren Alman kurumları ile irtibat kurulması gibi konular, uygulamada en çok karşılaşılan zorluklardır.

Başvurucular, ikametlerinin veya vatandaşlıklarının bulunduğu ülke konsolosluklarında dosyalarını takip etmek durumundadırlar. Türk ve Alman kurumlarının organize çalışmasını gerektiren başvuru sürecinin karmaşık bir yapıya sahip olması ve süreçte ek belge talep edilme ihtimali bulunması gibi nedenler, başvurucuların söz konusu süreçte mağduriyetlerinin oluşması ihtimalini de beraberinde getirmektedir.

Yeni Kanun, Almanya’da oturum izni alma prosedürünü kolaylaştırmakta ve böylece muhtemel zorlukları önlemeyi amaçlayan yenilikler içermektedir. Söz konusu Kanun ile getirilen yenilikler öncesinde Almanya’da oturum izni alabilmek için yeni Kanun’a nazaran daha komplike şartlar ve prosedürler bulunmaktaydı. Yeni Kanun ile bu zorlukların giderilmesi ve söz konusu sürecin hız kazanması hedeflenmiştir. Yapılan değişiklikler ile hedeflenen bir diğer husus ise belirli meslek gruplarının, özellikle yüksek vasıflı iş gücü olarak tanımlanan gruplara mensup çalışanların, oturum izni konusunda kolaylığa sahip olmasıdır. Söz konusu düzenleme ile Almanya’nın ekonomik ve toplumsal gelişimini öncelediği açıkça anlaşılmaktadır.

v Daimî İkamet İzni: Oturum izinleri başlığı altında ve vatandaşlık başvuruları öncesinde, en önemli ikamet çeşitlerinden biri de daimî (süresiz) ikamet izinleridir.

Daimî ikamet izinleri, oturum izin türüne göre farklı gereksinimlerle göre verilmekle beraber, uygulamada sistematik anlamda yeknesaklık taşımamaktır. Özellikle prosedürel alanda yenilikler getiren yeni Kanun ile birlikte, Almanya’da belirli bir süre yasal olarak ikamet eden ve topluma entegre olan kişilerin daimî ikamet izni başvurularının hızlı ve bahsedilen engellerden arınmış şekilde sonuçlandırılmasını hedeflemektedir. Örneğin, beş yıl boyunca yasal olarak ikamet eden ve belirli uyum şartlarını yerine getiren kişiler, kalıcı oturum izni alma hakkına sahip olacaklar ve ayrıca özel durumlarda süreler üç yıla kadar indirebilecektir.^[3]

v  Mavi Kart (Blue Card): Yüksek maaşla çalışan kalifiye iş gücü için, göç unsurlarını kolaylaştıran “Mavi Kart” uygulaması yeni yasa ile birlikte güncellenen unsurlar arasındadır.^[4]

Belirli bir eğitim düzeyine sahip olan ve Almanya’da bir iş teklifi bulunan kişileri hedefleyen Mavi Kart uygulaması, ilk başvurular adına kolaylaştırılmıştır. Mavi Kart sahiplerinin aile üyelerini de kapsayan yenilikler ile Almanya’nın uluslararası iş gücü piyasasında rekabet gücünün artacağı öngörülmektedir.

v Dil ve Uyum Şartları: Dil ve uyum şartları, daimî ikamet izinleri konusunda başvurucuların dikkat etmesi gereken önemli bir unsurdur.

Vatandaşlık başvurularında ve daimî ikamet ön şartı olarak belirlenen dil ve uyum düzenlemesi,^[5] yeni Kanun ile birlikte, topluma katkı sağlayan kişilerin oturum izni başvurularında engel olarak yer almaktan çıkarılmıştır. İlgili değişiklik, özellikle yaşlı veya sağlık sorunları olan bireylerin oturum izni süreçlerinde karşılaştıkları dil ve uyum şartlarını karşılayamama durumuna çözüm getirmeyi amaçlamaktadır.

3. Sonuç

Alman oturum izni Kanunu’ndaki modernizasyon adımları, Almanya’da yaşayan yabancılar adına oturum izni alma süreçlerini hızlandırmanın yanı sıra yabancıların topluma entegrasyonunu destekliyor. İlgili değişiklikler ile Göç Kanunu’nu esnekleştiren Almanya, kalifiye göç konusunda önde gelen ülkeler arasında yerini sabitleştirmiştir.

Saygılarımızla,

Gülaç Hukuk Bürosu