A. Giriş

7. Yargı Paketi kapsamında 7445 Sayılı “İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile İcra ve İflas Kanunu ile çeşitli kanunlarda usul ve esasa yönelik önemli değişiklikler yapılmıştır. İcra İflas Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile özellikle borçlu lehine önemli düzenlemeler getirilmiştir.

İşbu bilgi bültenimizde 7445 Sayılı Kanun ile İcra İflas Kanunu’na getirilen değişikliklere değinilecektir.

B. Konutta Haciz Yapılabilmesi İçin Mahkeme Onayı Şartı Getirilmiştir

Konutlarda yapılacak hacizler bakımından; icra müdürünün verdiği haciz kararının ancak İcra Mahkemesinin onayından geçtikten sonra yerine getirilebileceği düzenlenmiştir. İcra müdürü, haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunu tespit ederse, bu yerde haciz yapılmasına karar vererek, bu kararı derhal icra mahkemesinin onayına sunacaktır.

Mahkeme, dosyanın tevdi edildiği tarihten itibaren en geç üç gün içinde, dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunun tespiti halinde kararın onaylanmasına kesin olarak karar verecek, bu kararın icra dairesine bildirilmesi üzerine haciz işlemleri yapılabilecektir.

Hacze gidilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde hacze devam olunacak, ancak konut olmadığı kabul edilen bir yerle ilgili verilen haciz kararı üzerine yapılan haciz işlemi sırasında, bu yerin konut olduğu anlaşılır ve borçlu da haczin yapılmasına rıza göstermez ise haciz işlemine son verilecektir. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen konutta haciz yapılmasına ilişkin kararlar hakkında değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır. Bununla birlikte işbu düzenlemenin ihtiyati haciz hakkında geçerli olmadığı hususuna dikkat edilmesi gerekmektedir. Bir mahkeme ilamı olan ihtiyati haciz kararı, niteliği gereği onaya tabi olmaksızın uygulanabilecektir.

C. Haczi Kabil Olmayan Malların Kapsamı Genişletilmiştir

İcra İflas Kanunu’nda aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu sayılan eşyanın, aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan birinin haczolunamayacağı hükme bağlanmıştır. Yapılan değişiklik ile haczi kabil olmayan malların kapsamı genişletilmiştir.

Kanunun 82. maddesinin birinci fıkrasının 3. bendinde yer alan “aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri” ibaresi, “aile bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası” şeklinde değiştirilmiş, böylece konut haczine mahkeme tarafından izin verilse dahi ailenin ortak kullanımına hizmet eden eşya kapsamına giren malların haczi önlenmiştir. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce haczedilmiş eşyalar hakkında değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.

D. Aşkın Haciz Yasağı Vurgulanmıştır

İcra İflas Kanunu’nun 85. Maddesinde halihazırda borçlunun mallarının, alacaklının alacağına yetecek miktarının haczolunacağı hükme bağlanmıştır. Getirilen düzenleme ile, aşkın haciz yasağı vurgulanmış, 85. maddenin birinci fıkrasına “ancak bu miktarı aşacak şekilde haciz yapılamaz” ibaresi eklenerek, hüküm “Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır mallariyle taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklının ana para, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur; ancak bu miktarı aşacak şekilde haciz yapılamaz.” şeklinde genişletilerek, uygulamada sıkça karşılaşılan aşkın haczin önüne geçilmesi adına bir düzenleme getirilmiştir.

E. Muhafazasına Gerek Kalmayan Malların Tasfiyesi Düzenlenmiştir

Muhafaza işleminin dayanağı olan haczin kalkmış olması halinde, yedieminde bulunan malların takibin yapıldığı yer icra dairesince resen tasfiye edileceği, tasfiye edilecek mallara ilişkin bilgilerin, icra dairesince Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sisteminden duyurulacağı hükme bağlanmıştır.

İcra dairesi, borçluya tebligat çıkararak tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücretini ödemek suretiyle malı teslim alabileceğini, aksi halde malın tasfiye edileceğini ihtar edecek, borçlunun malı teslim almaması halinde icra dairesi, rehin hakkı sahibine tebligat çıkararak tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde rehinden kaynaklanan haklarını kullanabileceğini ve bu durumu icra dairesine bildirmesi gerektiğini, aksi halde malın tasfiye edileceğini ihtar edecektir.

Malın tasfiye edilememesi halinde icra dairesi yediemine tebligat çıkararak, tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücreti mahsup edildikten sonra ve varsa bakiye tutarın yediemin tarafından ödendiğinin tespiti halinde icra dairesi, malın mülkiyetinin yediemine devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderecektir.

F. Sonuç

7. Yargı Paketi kapsamında İcra ve İflas Kanunu’na oldukça önemli değişiklikler getirilmiştir. Özellikle borçlunun menfaatini gözeten bu değişiklikler sonucu; konutta haciz yapılması mahkeme onayına tabi tutularak zorlaştırılmış, haciz yapılsa dahi haczi kabil olmayan malların kapsamı genişletilerek, ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyaları haczin kapsamı dışına alınmıştır. Böylece alacağın ev hacizleri yoluyla tahsili zorlaşmıştır. Bu doğrultuda icra takiplerinde izlenilmesi gereken yol büyük önemle değişmiş olup, bu konuda soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu