A.  Giriş

İşbu bilgi bültenimizde İspanya vatandaşlığının doğum, evlat edinme/edinilme, evlilik, ikamet, gayrimenkul yatırımı ve Seferad Museviliği gibi çeşitli yönlerden kazanılabilmektedir. Ne var ki, bu kazanma yollarına ek olarak da, başvuru sahiplerinin temiz bir adli sicil kaydına, yeterli düzeyde İspanyolca dil becelerine, İspanya kültürü, tarihi ve kamu düzeni hakkında bilgi sahip olmalarıyla birlikte vatandaşlık mülakatında sorulacak sorulara da İspanyolca doğru yanıt verebilmelidir. işbu bilgi bültenimizde İspanya vatandaşlığının kazanılması hakkında incelemelerimize yer verilecektir.

B.  İspanya Vatandaşlığının Kazanılmasının Yolları

• Doğum ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması: Kişinin ebeveynlerinden en az birinin İspanyol vatandaşı olması durumunda kişi, İspanya vatandaşlığını kazanır. Bunun yanında, İspanya topraklarında dünyaya gelen bir çocuğun vatansız olmasına izin verilmediğinden, her iki ebeveynin de Arjantin, Kolombiya, Kosta Rika, Şili, Ekvador (Yalnızca 2008’den önce doğan çocuklar), Gine-Bissau, Peru, Sahra, İsviçre, Sao Tome ve Principe ve Venezuela gibi ülkelerden birinin vatandaşı olması durumunda çocuk, yine İspanya vatandaşlığını kazanır.
• Evlat Edinme/Edinilme Yolu ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması: Evlat edinme yolu ile İspanya vatandaşlığının kazanılabilmesi için İspanya Adalet Bakanlığı’nın belirlediği çeşitli kriterleri sağlamak gerekmektedir. Öncelikle, evlat edinmek isteyen yabancının, en az 2 yıldır bir İspanyol vatandaşı ile evil olması, 25 ila 40 yaşları arasında olması gerekmektedir. Bunun yanında kişinin, evlat edinmek istediği çocuğun barınma, beslenme, eğitim ve sağlık gibi pek çok ihtiyacını karşılayabilecek ekonomik yeterliliğe sahip olması gerekir.

Evlat edinilme yoluyla İspanya vatandaşlığının kazanılabilmesi ise 2 ayrı yönden incelenmelidir. Evlat edinilecek yabancı 18 yaşından küçük ise, bir İspanyol vatandaşı tarafından evlat edinildiğinde vatandaşlığı kazanır. Ancak evlat edinilecek yabancı 18 yaşından büyük ise, kişinin bir İspanya vatandaşı tarafından resmi olarak evlat edinilmesinin ardından 2 yıl süreyle İspanya topraklarında ikamet etmesi gerekmektedir.

• Evlilik Yolu ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması: Evlilik yolu ile İspanya vatandaşlığının kazanılabilmesi için bir İspanyol vatandaşı ile asgari olarak 1 yıl boyunca evli kalması ve bu süreçte İspanya’da ikamet etmesi gerekmektedir. Başvurunun olumlu sonuçlanabilmesi için; ek olarak, vatandaşlığa başvuran eşin; İspanyolca dili, İspanyol kültürü ve tarihi hakkında bilgi sahibi olduğunun, İspanya Hükümeti tarafından yapılan başlangıç seviyesindeki sınavı geçmek suretiyle belgelenebiliyor olması gerekir.
• İkamet Yolu ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması: Tüm yabancı uyruklu vatandaşlar bakımından, geçici oturum izninin verildiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle İspanya’da ikamet etmek suretiyle İspanya vatandaşlığını kazanmak mümkündür. Ancak bunun için kişinin geçici oturum izninin verildiği tarihten itibaren ilk 5 yıl boyunca toplam 1 yıldan fazla ve 1 yıl içinde de toplam 6 aydan fazla İspanya dışında bulunmamış olması gerekmektedir.

Mülteci statüsündeki yabancı vatandaşlar bakımından ise, geçici oturum izninin alındığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca İspanya topraklarında yaşaması ve gerekli şartları sağlaması suretiyle İspanya vatandaşlığı kazanılabilir.

Andorra, Filipinler, Ekvator Ginesi, Portekiz, Hispanikler ve Sefarad Musevileri bakımından, İspanya’da 2 yıl boyunca ikamet etmeleri ve gerekli şartları sağlamaları koşulu ile İspanya vatandaşlığını kazanmaları mümkündür.

İspanya toprakları dışında doğmuş ancak ebeveynleri/büyükanne veya büyükbabaları İspanyol kökenli olan, bunun yanında bir İspanyol vatandaşı ile evlenmiş ancak 1 yıl dolmadan dul kalmış yabancı uyruklu vatandaşlar açısından da 1 yıl boyunca İspanya’da yaşamak suretiyle İspanya vatandaşlığının kazanılması mümkündür.

• Gayrimenkul Yatırımı Yolu ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması: İspanya vatandaşlığı kazanmanın bir diğer yolu ise; ülkeye belli oranda yatırım yapmaktır. Golden Visa Programı olarak da bilinen program ile aşağıdaki yatırım seçeneklerinden bir tanesini seçme yoluyla İspanya’da önce oturum izni elde ederek 10 yılın sonunda bu kişiler vatandaşlığa hak kazanbilirler.[1]
• Minimum 500.000 Euro tutarında gayrimenkul yatırımı yapmak ve daimi ikamet elde edene kadar bu gayrimenkulü elde tutmak,
• 000.000 Euro değerinde İspanyol tahvillerine yatırım yapmak ve bu yatırımı 5 yıl boyunca geri çekmemek,
• İspanyol şirketlerinin hisselerine 1.000.000 Euro tutarında yatırım yapmak ve bu yatırımı en az 5 yıl boyunca geri çekmemek,
• İspanyol bankalarından herhangi birine 000.000 Euro yatırım yapmak ve bu yatırımı en az 5 yıl boyunca geri çekmemek,

Bu 4 seçenekten bir tanesi seçilip gerekli koşullar yerine getirildiğinde önce geçici oturum izni, geçici oturum izninden itibaren 5 yıl sonra kalıcı oturum izni ve kalıcı oturum izninden itibaren 5 yıl sonra da İspanya vatandaşlığı elde etmek mümkündür.

• Sefarad Musevisi Olma Yolu ile İspanya Vatandaşlığının Kazanılması

2000’lerin başında İspanya, mevcut vatandaşlıklarından feragat etmeleri koşuluyla tüm dünyadaki Sefaradlar’a vatandaşlık hakkı sunmaya başlamıştır. Ancak mevcut vatandaşlıklarından feragat etmek zorunda bırakılmayı kabul etmeyen Sefaradların ve destekçilerinin baskıları sonucunda, İspanya vatandaşı olacak Sefaradların, mevcut vatandaşlıklarını bırakmadan çifte vatandaşlık sahibi olma hakları gündeme gelmiştir. Bu sebeple 2014 yılının Haziran ayında İspanya hükümeti, 1492 senesinde sınır dışı edilmiş olan Sefarad Yahudilerinin soyundan gelenlere mevcut vatandaşlıklarını bırakmak zorunda kalmadan çifte vatandaşlıkla İspanya vatandaşı olabilmelerini sağlayacak yasa tasarısını onaylamıştır.

İspanya’nın daha önce yalnızca Latin Amerikalılara uyguladığı çifte vatandaşlık hakkı, tasarının yasallaşmasıyla Sefarad Yahudilerine de verilmiştir.[2] Nihayetinde 2015 yılı Haziran ayında Sefaradlara çifte vatandaşlık yasası İspanya parlamentosu tarafından kabul edilmiştir. Akabinde ekim ayı itibariyle “üç yıl boyunca” devam edecek olan başvuru süreci başlamıştır. (Yasanın geçerlilik süresi üç yıldır.)

Yürürlüğe giren bu yasa ile Sefaradlar yaşadıkları ülkelerde sahip oldukları vatandaşlıktan feragat etmeden ve İspanya’da yaşama zorunluluğu olmadan İspanya vatandaşlığı elde etme hakkı kazanmışlardır. Ancak işbu bültenimizin başlarında da belirttiğimiz gibi, bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar dil ve kültür sınavından geçmektir. 1 Ekim 2019 itibariyle Sefaradların İspanya’da ikamet etmeksizin çifte vatandaşlık alma hakları sona ermiştir. Sefaradlar bundan sonraki süreçte -2015’te çıkan kanun öncesinde olduğu gibi- İspanya’da ikamet etmek koşuluyla vatandaşlık elde edebileceklerdir.[3]

C.  Sonuç

İspanya vatandaşlığının kazanılmasında doğum, evlat edinme/edinilme, evlilik, ikamet, gayrimenkul yatırımı ve Sefarad Museviliği olmak üzere 6 farklı yol tercih edilebilmektedir. İşbu bültenimizde detaylı olarak açıklanan yollara başvurmadan önce; temiz bir adli sicil kaydına sahip olmak, yeterli düzeyde İspanyolca dil becerisine sahip olmak, İspanya kültürü, tarihi ve kamu düzeni hakkında bilgi sahibi olmak, vatandaşlık mülakatında sorulacak sorulara İspanyolca doğru yanıt verilmesi gerekmektedir. Bu şartları yerine getirebilen yabancı vatandaşların, açıklanan 6 farklı vatandaşlık kazanma yolundan kendisine en uygun olanı tercih etmesi durumunda süreç sağlıklı bir şekilde ilerleyecektir. Gülaç Hukuk ailesi olarak deneyimli avukatlarımız aracılığıyla başvuru sürecinizde sizlere yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. Herhangi bir sorunuz olması durumunda bizlerle iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu

[1] SMMM Erol Nagaş, Gayrimenkul Satışıyla Vatandaşlık Verilmesi Uygulamasının Türkiye, AB Ülkeleri ve Orta Amerika Ülkeleri Açısından İncelenmesi, 2022

[2] “İspanya Vatandaşlık Yasasını Onayladı”, Şalom, nr.3344, 11 Haziran 2014, s.1,8.

[3] Reyhan Gülşen, “Spain and Portugal’s Efforts to Grant Citizenship to the Sephardic Jews in Turkey”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, Sayı:39,2021