Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Karşılıklılık İlkesi Kapsamında Bulunan Ülkelere İlişkin Bilgi Bülteni
A. Giriş
Demokratik yönetimin gereği olarak eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun şekilde kişilerin bilgi edinmelerinin sağlanması amacıyla düzenlenen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 24.10.2003 tarihli ve 25269 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak 24.04.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’na (“Kanun”) ilişkin detaylı bilgi için Bilgi Edinme Hakkı, Başvuru ve İtiraz Usulü’ne İlişkin Bilgi Bülteni’ne[1] göz atabilirsiniz.
Karşılıklılık, diğer adıyla mütekabiliyet ilkesi ise; bir devlet vatandaşının yabancı bir devlette belli bazı haklardan yararlanabilmesi için, söz konusu yabancı devlet vatandaşlarının da, kişinin vatandaşı olduğu devlette aynı mahiyetteki haklardan fiilen faydalanabiliyor olması şartına dayanmasını ifade etmektedir.[2]
İşbu bilgi bültenimizde 19.05.2022 tarihli ve 31840 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Ve Buna Bağlı Yönetmelik Uyarınca Karşılıklılık İlkesi Kapsamında Bulunan Ülkeler Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) ve Tebliğ’de bulunan, ülkelere ilişkin incelemeleri içeren tabloya yer verilecektir.
B. Karşılıklılık İlkesi Kapsamında Bulunan Ülkeler[3]
| Ülke | Kanun veya Benzeri Bir Mevzuat Var Mı? | Yabancılar (Türkler) Yararlanabilir Mi? | Özel Hükümler |
| ABD | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” ve “Federal Gizlilik Yasası” | Evet. İkamet eden gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir. | Bilgi Edinme Taleplerinin karşılanmaması gerekçesiyle açılabilecek bazı davalar bakımından, dava açacak kişilerin “ABD’de ikamet etmesi” koşulu aranabilmektedir. |
| Afganistan | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Kanunu (2019) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir. | Uygulamada taleplerin ne ölçüde karşılanabileceği belirsizdir. |
| Almanya | Bulunmakta.
a) Federal Bilgiye Erişimin Düzenlenmesi Hakkında Kanun b) Almanya’daki 16 eyaletten 13’ünde Bilgi Edinme Yasaları bulunmakta, diğer 3 eyalette bulunmamaktadır. |
Evet.
a) Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. b) Bavyera, Aşağı Saksonya, Saksonya eyaletlerinde bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, bu eyaletlerde bilgi edinme konusunda federe düzeyde yasal düzenleme olmaması, bu hakkın olmadığı anlamına gelmemekte, münferit olay bazında değerlendirme yapılması gerekmektedir. |
|
| Arjantin | Bulunmakta. Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Yasa (2000). Kamusal Bilgilere Erişim Hakkı Yasası (2016). | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bilgi taleplerine başvuranların kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde ve kamusal konularda 30 gün, kişisel konularda 10 takvim günü içerisinde cevap verilmesi gerekmektedir. |
| Arnavutluk | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu (2014) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Avustralya | Bulunmakta. Bilgi Edinme Özgürlüğü Kanunu (1982) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Avusturya | Bulunmakta. Bilgi Verme Yükümlülüğüne Dair Federal Kanun (1998) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Azerbeycan | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Kanun (2005) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Bahreyn | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Bangladeş | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Belarus | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Belçika | Bulunmakta. Anayasa’nın 32. Maddesi çerçevesinde “herkesin her idari belgeye ulaşma ve bir kopyasını alma hakkı vardır.” | Hayır. | İdari belgelere “herkesin” erişim hakkı olduğu “herkes” tanımının içinde “Belçikalı olmayanların” da yer aldığı belirtilmiştir. |
| Belize | Bulunmakta. Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası (1994) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Benin | Bulunmamakta. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Yabancı şahıs ve kuruluşlar, resmi kurumlara tahsis edilen ücretsiz telefon hattından bilgi alabilmektedir. |
| Birleşik Arap Emirlikleri | Bulunmamakta. | Hayır. Başvurular her bir duruma özgün olarak değerlendiriliyor. | |
| Bolivya | Bulunmakta. 31/01/2004 tarihli kararname | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Bosna-Hersek | Bulunmakta. | Evet. | Yabancılar Bosna-Hersek resmi dillerinden birinde başvurmak şartıyla bilgi talebinde bulunabilmekte. |
| Botsvana | Bulunmamakta. | Hayır. | Yabancı gerçek ve tüzel kişiler devlet kurumlarından taleplerini e-posta, dilekçe veya vatandaşı oldukları ülkenin diplomatik temsilciliği kanalıyla bilgi talep edebilmekte; ancak genelde başvurulara sonuç alınamamakta. |
| Brezilya | Bulunmakta. Anayasa’nın 5, 37 ve 216. Maddeleri ile 12.527/2011 sayılı Kanun. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Bulgaristan | Bulunmakta. Kamusal Bilgiye Erişim Kanunu (2000) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Butan | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Çad | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Çek Cumhuriyeti | Bulunmakta. Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası (1999) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Çin | Bulunmakta. “Kamuya Açık Hükümet Bilgilerine İlişkin ÇHC Tüzüğü” (2008) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin talepleri uluslararası hukuk ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde değerlendiriliyor. | Bilgi taleplerine 20 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor. (Devlet sırları, ticari sırlar ve kişisel bilgiler hariç) |
| Danimarka | Bulunmakta. “Kamu İdaresi Belgelerine Erişim Yasası” (1985) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Ekvator | Bulunmakta. Anayasanın 17. Ve 92. Maddesi çerçevesinde bilgi edinme hakkı teminat altına alınmıştır. Ayrıca, “Şeffaflık ve Kamuya Açık Bilgilere Erişim Organik Yasası” (2004) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| El Salvador | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Endonezya | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (2008) | Evet. | Yabancılar, Büyükelçilikleri vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmekte. |
| Eritre | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Estonya | Bulunmakta. Kamu Bilgi Edinme Kanunu (2001) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Etiyopya | Bulunmamakta. | Hayır. | Yabancılar için bu durumun tek istisnasını, ticaret konularında bilgi veren “Etiyopya Yatırım Komisyonu” oluşturmaktadır. |
| Fas | Bulunmakta.
a) Anayasanın 27. Maddesi (2011) b) Bilgi Erişim Hakkına İlişkin 3113 sayılı Kanun (2018) |
Evet. Sadece gerçek kişiler yararlanabiliyor. Tüzel kişiler yararlanamıyor. | Kurumların talebin alınmasından itibaren 20 iş günü içerisinde yanıt vermesi gerektiği, kişilerin hayatı, güvenliği veya özgürlüğünü ilgilendiren acil konularda bu sürenin 3 gün olduğu belirtilmektedir. |
| Fildişi Sahili | Bulunmakta. Kamu Çıkarı için Bilgiye Erişim Kanunu. (2013) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bilgi Edinme Taleplerine 30 gün içerisinde cevap verilmektedir. |
| Filipinler | Bulunmakta.
a)Anayasa’nın 3. Maddesinin 7. Bölümü. (Sadece Filipinler vatandaşlarına bu hak da kanunla sınırlandırılabilir) b)Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası |
Hayır. | |
| Finlandiya | Bulunmakta. Devlet Faaliyetlerinin Şeffaflığına İlişkin Yasa | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Fransa | Bulunmakta. “Kamu ile İdare arasındaki ilişkilere dair Yasa” | Evet. | Fransız İdaresi tarafından içeriğinin açıklanması mümkün olmayan belgeler hakkında bilgi verilememektedir. |
| Gabon | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Gambiya | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Guatemala | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu (2008) | Evet. | Bilgi taleplerine 10 gün içerisinde cevap verilmesi gerekiyor. |
| Guyana | Bulunmakta. “Bilgiye Erişim Yasası” | Evet. Yerleşik yabancı kişiler yararlanabiliyor. | |
| Güney Kore | Bulunmakta. “Resmi Bilgilerin Açıklanması Yasası” | Evet. İkamet izni hamili olan veya akademik amaçla geçici olarak ülkede bulunan yabancılar ile ülkede ofisi bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Gürcistan | Bulunmakta. Genel İdare Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç |
| Hırvatistan | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Hindistan | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” (2002) ve “Bilgi Edinme Hakkı Yasası” (2005) Bu hak sadece Hint vatandaşlarına tanınmış. | Hayır. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. | Şirketler, dernekler ve diğer kuruluşlardan gelen talepler, yalnız bunların Hint vatandaşı olan bir çalışanı veya temsilcisinden geldiği takdirde yanıtlanmaktadır. |
| Hollanda | Bulunmakta. “Hükümet Kamusal Bilgi Edinme Yasası” (1991) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Honduras | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu | Hayır. | |
| Irak | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| İngiltere | Bulunmakta. Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası (2000) | ||
| İran | Bulunmamakta. | Evet. | |
| İrlanda | Bulunmakta. Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası (1997) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| İspanya | Bulunmakta. Şeffaflık, Kamusal Bilgiye Ulaşma ve İyi Yönetim Kanunu (2013) | Evet. | |
| İsrail | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” (1999) | Evet. Ülkede daimi ikameti bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | Ülkede ikameti bulunmayan yabancı şahıslar, yalnızca İsrail’deki hakları ile ilgili bilgi alabilmektedirler. |
| İsveç | Bulunmakta. “Basın Özgürlüğü Yasası.” (2009) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| İsviçre | Bulunmakta.
a)Bilgilerin Korunmasına dair Kanun b)Bilgi Edinmeye dair Federal Kanun |
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| İtalya | Bulunmakta. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Japonya | Bulunmakta. “İdari Kurumlarda Bulunan Bilgilere Erişime İlişkin Yasa” (1999) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Gizlilik derecesi olan bilgilerde yanıt verilmeyebiliyor. Başvuruların Japonca yapılması tercih ediliyor. |
| Kamboçya | Bulunmamakta. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Kanada | Bulunmakta. “Bilgiye Erişim Yasası.” (2019) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Karadağ | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Yasası (2005) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Katar | Bulunmamakta. | Evet. | Bilgi Edinme talepleri ülkede var olan diğer kanun ve mevzuatlar uyarınca karşılanmaktadır. |
| Katar | Bulunmamakta. | Evet. | Bilgi Edinme talepleri ülkede var olan diğer kanun ve mevzuatlar uyarınca karşılanmaktadır. |
| Kazakistan | Bulunmamakta. Ancak Anayasa’nın 12. Ve 18. Maddesi bu hakkı tanımaktadır. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgileri talep edebilirler. |
| Kenya | Bulunmakta.
a)2010 tarihli Kenya Anayasası’nın 35. Maddesi b)Bilgiye Erişim Kanunu (2016) |
Hayır. | Askeri ve güvenlik konuları hariç “Citizens Advice Bureau” kısıtlama ve ayırım yapmaksızın söz konusu talepleri karşılıyor. |
| Kırgızistan | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Güvencesi ve Özgürlüğü Kanunu (1997) ve Kırgız Cumhuriyeti Devlet Organları ve Yerel Yönetim Organlarında Mahfuz Bilgilere Erişim Kanunu (2006) | Evet. | |
| KKTC | Bulunmakta. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Kolombiya | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu / Bilgiye Erişim Hakkı (2014) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Kongo D.C. | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Kosova | Bulunmakta. Resmi Belgelere Erişim Kanunu. | Evet. Tüm yabancılar yararlanabiliyor. | |
| Kosta Rika | Bulunmakta. Anayasa’nın 19. maddesi | Evet. | Yabancıların başvurularını diplomatik kanallardan yapmaları gerekiyor. |
| Kuveyt | Bulunmakta. 12 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (2020) | Evet. Gerçek kişiler yararlanabiliyor. | Ulusal güvenlik ve çıkarlarına zarar verebilecek, yargılama süreçlerinin etkilenebileceği durumlarda ve özel hayata ilişkin hususlarda bilgilerin paylaşılmasına izin verilmemektedir. |
| Kuzey Makedonya | Bulunmakta. Kamusal Bilgiye Özgür Erişim Yasası (2006) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Küba | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Laos | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Letonya | Bulunmakta.
a)“Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” (1998) b)“Dilekçe Hakkı Yasası” (2008) |
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Libya | Bulunmamakta. Uygulamada, başvuruda bulunulabiliyor. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Liechtenstein | Bulunmakta. Bilgilerin Korunmasına dair Kanun | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Litvanya | Bulunmakta. 5008 sayılı Litvanya Devlet Kurumlarından ve Belediyelerden Bilgi Edinme Hakkı Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Lübnan | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Lüksemburg | Bulunmamakta. Bununla birlikte Meclis Dilekçe Komisyonu ve Ombudsman kurumları mevcuttur. | Yazılı mevzuat olmamasına rağmen, yerli ve yabancı şahıslar Ombusmana başvurabilmekte. | |
| Macaristan | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü ve Bilgiye İlişkin Kişisel Özerklik Hakkı Yasası” (2011) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Maldivler | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Hakkı Yasası” (2014) | Evet. Yabancılar yararlanabiliyor. | |
| Malezya | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Mali | Bulunmakta. | Evet. | |
| Malta | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” (2012) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Malta’da en az 5 yıldır ikamet ediyor olmak koşuluyla Malta vatandaşları, diğer AB üyesi ülke vatandaşları ve AB’yle Antlaşması bulunan ülke vatandaşları söz konusu haktan yararlanabilmektedir. |
| Meksika | Bulunmakta. Şeffaflık ve Kamu Bilgilerine Erişim Hakkında Federal Kanun | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Mısır | Bulunmamakta. Bununla birlikte çeşitli kurumlarda farklı yöntemler mevcut. | Hayır. | |
| Mikronezya | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Moğolistan | Bulunmakta. Bilgi Şeffaflığı ve Bilgi Edinme Hakları Hakkında Kanun (2011) Ayrıca Anayasa’nın 16. Maddesi bu hakkı tanımaktadır. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Moldova | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Hakkında Kanun (2000) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Moritanya | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Myanmar | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Namibya | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Nepal | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Hakkı Yasası” (2007) | Hayır. | |
| Nijerya | Bulunmakta. (“Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası – 2011” – FOIA) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bilgi taleplerine 7 iş günü içerisinde yanıt verilmektedir. Federal sisteme sahip olan Nijerya’da eyaletlerin bilgi edinme hakkı konusunda farklı uygulamaları bulunabilmektedir. |
| Norveç | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” ve “Kamu Yönetimini İlgilendiren Durumlarda İzlenecek Prosedüre İlişkin Yasa”. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bilgi taleplerine 14 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor. Talep edilen bilgi özel bir dosya ve şahsı ilgilendiriyorsa mutlak suretle o şahsın iznine bağlanmıştır. |
| Oman | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Özbekistan | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Pakistan | Bulunmakta. “Bilgiye Erişim Hakkı Yasası” 2017 | Hayır. | |
| Palau | Bulunmakta. “Açık Yönetim Yasası” (2014) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Gizlilik içermeyen bilgilere ilişkin talepler 10 gün içinde yanıtlanmak zorundadır. |
| Paraguay | Bulunmakta.
a)Anayasa’nın 28. Maddesi b)“İdari Şeffaflık ve Bilgiye Erişim” başlıklı kanun |
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Talebe ilişkin sebep belirtmek zorunda. |
| Peru | Bulunmakta. 26366 sayılı yasa | Evet. Yabancı gerçek kişiler yararlanabiliyor. | Başvurular, Ulusal Kamu Kayıtları Sistemi ve Peru Kamu Kayıtları Amirliği’ne 0012002JUS sayılı Yönetmelik çerçevesinde yatırılacak harç ile yapılıyor. |
| Polonya | Bulunmakta. Anayasa’nın 61. Maddesi ile Kamu Bilgilerine Erişim Kanunu (2001) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Portekiz | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | ||
| Principe | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Romanya | Bulunmakta.
a)Kamuyu İlgilendiren Bilgilere Serbestçe Erişim Kanunu (2001) b)Gizli Bilgilerin Korunması Hakkında Kanun (2002) |
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Ruanda | Bulunmakta. “Bilgiye Erişim Yasası” (2013) | Evet. | |
| Rusya Federasyonu | Bulunmakta. Anayasa’nın 29. Maddesi bu hakkı tanımakta. Ayrıca Bilgi Edinmenin Sağlanmasına Dair Federal Kanun (2009) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bilgi Edinme Taleplerine 30 gün içerisinde cevap verilmektedir. |
| San Marino | Bulunmakta. | Evet. Yabancı gerçek kişiler ile ülkelerde kayıtlı ofisleri bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Sao Tome | Bulunmamakta. | Hayır. | |
| Senegal | Bulunmakta. | Evet. | |
| Seyşeller | Bulunmakta.
a)1993 tarihli Seyşeller Anayasası’nın 28. Maddesi b)Bilgiye Erişim Kanunu (2018) |
Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Sırbistan | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Kanunu (2004) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Talep edilen bilginin niteliğine göre en geç 48 saat (insan hayatını ve sağlığını ilgilendiren konular), 15 gün ya da 40 gün içinde sonuçlanmaktadır. |
| Singapur | Bulunmamakta. Bununla birlikte uygulamada kişiler kendi işlemleriyle ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarından bilgi talebinde bulunabilmektedir. | Evet. | |
| Slovakya | Bulunmakta. Bilgiye Serbest Erişim Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Slovenya | Bulunmakta. “Kamusal Bilgiye Erişim Yasası” | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Bakanlıklara ve ilgili kurumlara başvuru yapmak mümkündür. Başvurunun reddedilmesi ya da 20 iş günü içinde yanıt verilmemesi halinde “Information Comissioner” isimli denetleyici makama müracaat edilebilir. |
| Sri Lanka | Bulunmakta. Bilgi Hakkı Yasası (2003) | Hayır. | |
| Suriye | Bulunmamakta. | Hayır. | Suriye Nüfus İdaresi, Suriye’de yaşayan yabancılarla ilgili olarak sadece doğum, ölüm, evlenme ve boşanma gibi hususlara ilişkin bilgileri kayda geçirmekte ve talep halinde bu konularda bilgilendirmektedir. Sadece gerçek kişiler bu haktan yararlanabilmekte. |
| Suudi Arabistan | Bulunmakta. “Bilgi Edinme Özgürlüğü Sistemi Yasası” (2014) | Evet. | Gizlilik derecesi olan, askeri ve ulusal güvenliğine ve çıkarlarına zarar verebilecek bilgi taleplerine cevap verilmeyebiliyor. |
| Tacikistan | Bulunmakta. Gerçek ve Tüzel Kişilerin Başvuruları Hakkında Kanun (2016) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Tanzanya | Bulunmamakta. | Hayır. | Gerçek kişiler ilgili makama doğrudan, tüzel kişiler ise “Tanzanian Investment Center”a başvuruyor. |
| Tayland | Bulunmakta. “Resmi Bilgi Edinme Yasası” | Hayır. | Tayland’da ikamet izni olan Türk vatandaşları bilgi edinme hakkından yararlanabiliyor. |
| Trinidad ve Tobago | Bulunmakta. Trinidad ve Tobago Bilgi Edinme Yasası. (1999) | Evet. | |
| Togo | Bulunmamakta. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Yabancı şahıs ve kuruluşlar, resmi kurumlara tahsis edilen ücretsiz telefon hattından bilgi alabilmektedir. |
| Tunus | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (2016) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | İlgili kurumun 15 gün içerisinde cevap vermesi öngörülmektedir. |
| Türkmenistan | Bulunmakta. Bilgi ve Bilginin Korunmasına İlişkin Türkmenistan Kanunu (2014) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | İlgili kanunda, bilgi edinme taleplerinin, kişilerin kendileriyle veya yaptıkları işlerle alakalı olduğu takdirde ve Türkmenistan mevzuatının müsaade ettiği ölçüde yanıtlandığı kayıtlıdır. |
| Uganda | Bulunmamakta. | Hayır. | Yabancı özel/tüzel yerel makamlardan bilgi edinme hakkına sahipler. |
| Ukrayna | Bulunmakta. Kamu Bilgilerine Erişim Hakkında Kanun | Evet. | |
| Uruguay | Bulunmakta. 18.381 (2008) sayılı kanun (Kamusal Bilgiye Erişim Hakkı hakkında Yasa) ile bu kanunun uygulamasına ilişkin 2010 tarihli yönetmelik. | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | |
| Venezuela | Bulunmamakta. Bununla birlikte Anayasa’nın ve ilgili diğer kanunların bazı hükümleri çerçevesinde Bilgi Edinme Hakkından yararlanılmaktadır. | Evet. | |
| Vietnam | Bulunmakta. Bilgiye Erişim Kanunu “Bilgiye Erişim Yasası” (2016) | Evet. | Vietnam’da ikamet eden yabancıların hak ve yükümlülüklerine ilişkin bilgi talebinde bulunabileceği kaydedilmektedir. |
| Yemen | Bulunmakta. Yemen Bilgi Edinme Kanunu (2012) | Evet. Mütekabiliyet koşulu aranmaktadır. | Uygulamada taleplerin ne ölçüde karşılanabileceği belirsizdir. |
| Yeni Zelanda | Bulunmakta. Mahremiyet Kanunu (1993) ve Resmi Bilgilendirme Kanunu (1982) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin kişisel verileri yerleşik kurum/kuruluşlarca tutuluyorsa kanunun verdiği haklardan Yeni Zelanda vatandaşlarıyla eşit şekilde yararlanmaktadırlar. |
| Yunanistan | Bilgi edinmeyle ilgili farklı düzenlemeler bulunmakta. 2690 sayılı “İdari İşlemler Kanunu” ve “Anayasa’ | ||
| Zambiya | Bulunmamakta. | Hayır. |
C. Genel Değerlendirme ve Sonuç
Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında mütekabiliyet ilkesi gereğince, başvuruda bulunulan ülkenin bilgi paylaşımına ilişkin mevzuat hükümleri ve usulü doğrultusunda, ihtiyaç duyulması halinde yabancı ülkelerden bilgi veya belge talebinde bulunulması mümkün olmaktadır.
Bilgi ve değerlendirmelerinize sunar, konuya ilişkin herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu
[1] Bkz: https://gulachukuk.gen.tr/bilgi-edinme-hakki-basvuru-ve-itiraz-usulune-iliskin-bilgi-bulteni/
[2] TANAKA, Yoshifumi, “Protection of Community Interests in International Law: The Case of the Law of the Sea”, Max Planck Yearbook of United Nations Law, Vol.15, 2011, s.329-375, (özellikle, s.334); LEVİ, Selim, Yabancıların Taşınmaz Mal Edinmeleri, Legal Yayınevi, Birinci Baskı, Mart-2006, s.74.
[3]19.05.2022 tarihli ve 31840 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Ve Buna Bağlı Yönetmelik Uyarınca Karşılıklılık İlkesi Kapsamında Bulunan Ülkeler Hakkında Tebliğ’de yer alan tablo. Bkz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/20220519-8.pdf